Dziesiątego kwietnia 2025 roku Zarząd Targów Warszawskich SA zorganizował XX Międzynarodową Konferencję Nowoczesnych Technologii dla Bezpieczeństwa Państwa.
Wydarzenie to zgromadziło kluczowych przedstawicieli przemysłu obronnego, Sił Zbrojnych RP oraz instytucji państwowych.
Na konferencji wystąpili m.in.: min. Tomasz Siemoniak, min. Krzysztof Paszyk, min. Janusz Onyszkiewicz, gen. dyw. pil. Cezary Wiśniewski, gen. bryg. pil. rez. Tomasz Drewniak, gen. broni rez. Waldemar Skrzypczak, gen. bryg. Kazimierz Dyński, gen. w st. spocz. Mieczysław Gocuł.
Tematyka konferencji NT 2025
Tematykę konferencji NT 2025 podzielono na cztery sesje:
- Przyszłość europejskiej obronności – czy Europa obroni się bez USA.
- Przełomowe inwestycje: czego armia potrzebuje od przemysłu, a co przemysł może zaoferować armii.
- Polski przemysł obronny – rozwój, eksport, kierunki współpracy międzynarodowej.
- Polski przemysł obronny – czy pomoże rozwojowi gospodarki, czy doczekamy się polskiego eksportu uzbrojenia.
Tematyka ta okazała się niezwykle istotna w obliczu dynamicznie zmieniającej się sytuacji geopolitycznej i rosnących zagrożeń, takich jak: cyberataki, konflikty hybrydowe czy napięcia na flance wschodniej NATO.
Konferencję otworzyło inspirujące wystąpienie wprowadzające gen. dyw. pil. Cezarego Wiśniewskiego, które nadało ton dalszym obradom.
Wnioski z XX Międzynarodowej Konferencji Nowoczesnych Technologii dla Bezpieczeństwa Państwa
Wystąpienie wprowadzające gen. dyw. pil. Cezarego Wiśniewskiego
Generał Wiśniewski w swoim wystąpieniu wprowadzającym podkreślił, że natura wojny pozostaje niezmienna od wielu stuleci, a zmienia się jedynie jej charakter uwarunkowany miejscem, czasem i wykorzystywanym sprzętem. Zaznaczył, że kluczowe z punktu widzenia żołnierzy jest rozwijanie zdolności odpowiednich dla działań ofensywnych i defensywnych. Generał Wiśniewski wskazał również, że przełomowe technologie XXI wieku, takie jak: AI, komputery kwantowe, robotyzacja, lasery, pociski hipersoniczne, platformy bezpilotowe i domena kosmiczna, odgrywają coraz większą rolę w obronności. Ważnym zagadnieniem poruszonym w wystąpieniu był paradygmat, zgodnie z którym koszty utrzymania systemów technologicznych rosną szybciej niż inflacja i planowane budżety, co stanowi wyzwanie dla planowania finansowego w sektorze obronnym.
Sesja 1. Nowe technologie w transformacji sił zbrojnych
W dalszej części pierwszej sesji kontynuowano rozwijanie tematów z wystąpienia wprowadzającego. Zwrócono uwagę na wydłużający się czas planowania i wdrażania nowych technologii.
Dyskusja skupiła się na bezpilotowych systemach uzbrojenia (CCA, FPV) i dylematach związanych z ich wprowadzeniem, takich jak potencjalna rezygnacja z tradycyjnych systemów uzbrojenia (moździerze, ATGM, artyleria, rozpoznanie osobowe, śmigłowce).
Kolejnym istotnym tematem była otwarta architektura oprogramowania systemów uzbrojenia, która umożliwia łatwiejszą integrację nowych sensorów i skraca czas osiągania zdolności operacyjnej.
W kontekście ekonomii działań wojennych zidentyfikowano wyzwania, takie jak:
- szybkie starzenie się technologii,
- wysokie koszty modernizacji i wsparcia eksploatacji,
- wydłużające się czasy dostaw.
Jako rozwiązania zaproponowano m.in.:
- szybkie wdrożenie digital engineering,
- masowe użycie oprogramowania w otwartej architekturze,
- kompleksowe umowy zakupu i wsparcia eksploatacji,
- zakup technologii i know-how.
Stwierdzono, że wprowadzenie nowych technologii w Siłach Zbrojnych to zarówno wyzwanie, jak i przełom, a kluczowe obszary to:
- łączność,
- ISR,
- wczesne ostrzeganie,
- rozpoznanie,
- zadania kinetyczne,
- analiza,
- wywiad,
- wsparcie procesów C2.
Podsumowano, że do wdrażania nowych technologii potrzebne są pieniądze i wola polityczna.
Sesja 2. Czy Europa może się obronić sama
Druga sesja koncentrowała się na:
- strategicznych wyzwaniach dla regionu,
- nowym etapie rywalizacji mocarstw,
- potrzebach obronnych Polski oraz innych państw Europy Środkowej i Wschodniej,
- przyszłości NATO.
Dyskusja objęła wymiary współpracy obronnej, takie jak:
- niezależność energetyczna,
- soft power i polityka zagraniczna,
- kierunki działań Polski i krajów regionu w zapewnianiu nowoczesnych technologii wojskowych.
Eksperci analizowali możliwości zwiększenia zdolności obronnych państw Europy, potencjalne przesunięcie środków z KPO na wydatki zbrojeniowe, jak również zasadność powrotu do jakiejś formy powszechnego przeszkolenia wojskowego w Polsce.
W debacie podkreślono, że Europa musi być zdolna do samodzielnej obrony, szczególnie w kontekście potencjalnego wycofania kontyngentu wojskowego USA. Zwrócono uwagę na konieczność przeszkolenia społeczeństwa, przy czym preferowane jest dobrowolne szkolenie, które ma zachęcać, a nie nakazywać (w Polsce w zeszłym roku udało się przeszkolić 30 tysięcy ludzi w ramach dobrowolnej służby wojskowej). Podniesiono też kwestię szkolenia wojskowego kobiet i wprowadzenia selektywnego poboru na wzór szwedzki.
Oceniono, że w przypadku wycofania wojsk USA, państwa UE musiałyby zwiększyć swoje Siły Zbrojne o 300 tysięcy żołnierzy w ciągu 5 lat i zwiększyć wydatki na obronność o 250 mld euro rocznie do 2030 roku.
Podkreślono potrzebę rozwijania zdolności członków NATO i gwałtowne wkroczenie domeny kosmicznej na pole walki. Zwrócono uwagę na wyzwania związane z rozwojem technologii kosmicznych, takie jak długi czas ich wdrażania i wysokie koszty.
Wspomniano o Europejskiej Inicjatywie IRIS 2 mającej na celu stworzenie alternatywnego systemu satelitarnego dla Starlink. Pojawiły się jednak wątpliwości, czy budowanie alternatywnych systemów we wszystkich obszarach jest skuteczne i zasadne.
Dyskutowano także o potencjalnym wprowadzeniu Air Policing na Ukrainie i związanych z tym wyzwaniach logistycznych i operacyjnych.
W kontekście zakupów samolotów poruszono temat kontynuacji zakupu F-35 oraz alternatywnych europejskich maszyn, takich jak: Rafale, Gripen i Eurofighter. Zauważono, że Polska potrzebuje platform o obniżonej powierzchni odbicia radarowego, aby uzyskać przewagę na polu walki.
Omawiano również ćwiczenia ZAPAD i ich wpływ na poziom napięcia w regionie. Zwrócono uwagę na potencjalne testowanie odporności systemów obrony powietrznej i radarów.
Dyskutowano o tym, że poziom zagrożenia dla państw bałtyckich zależy od ewentualnych sukcesów Rosji na granicy z Ukrainą. Zaznaczono różnice w postrzeganiu świadomości sytuacyjnej między państwami takimi jak Portugalia i Polska, która znajduje się na pierwszej linii frontu.
Wskazano na konieczność budowania zdolności ofensywnych, ponieważ zdolności defensywne nie wystraszą potencjalnego agresora.
Intensywnie rozwijane są systemy antydronowe, ale muszą być skuteczne, racjonalne i kosztowo efektywne. Polska ma potencjał do budowania takich zdolności i powinna skupić się na tworzeniu kompleksowych systemów.
Zwrócono uwagę na problem narzucania rozwiązań przez koncerny zbrojeniowe rządom, zamiast odwrotnej relacji. Podkreślono potrzebę budowania suwerenności autonomicznej produkcji uzbrojenia w Polsce.
Sesja 3. Przełomowe inwestycje: czego armia potrzebuje od przemysłu i co przemysł może zaoferować armii
Trzecia sesja poświęcona była relacji między armią a przemysłem obronnym, a w szczególności przełomowym inwestycjom.
Wśród kluczowych tematów znalazły się:
- uproszczenie przepisów dotyczących projektów obronnych, budowa fabryk amunicji,
- rozwój technologii dronowej i sztucznej inteligencji,
- rozwiązania sprzętowe dla polskich integratorów systemów obronnych.
Dyskutowano o wizji konfliktu lądowego na flance wschodniej i wyposażeniu technicznym pola walki oraz o kierunku rozwoju w stronę zintegrowanych systemów zarządzania polem walki.
W debacie zwrócono uwagę na zaskakujący powrót do klasycznej formy walki w wojnie na Ukrainie po początkowym etapie wojny technologicznej oraz wskazano na kluczową rolę obrony przeciwlotniczej obiektów wojskowych i infrastruktury krytycznej.
Omówiono potencjał AI i komputerów kwantowych w systemach dronowych i łamaniu algorytmów kryptograficznych. Zaznaczono, że równie ważne jak rozwijanie komputerów kwantowych, jest tworzenie algorytmów odpornych na ich złamanie.
Podkreślono wyzwanie związane z kompatybilnością wszystkich systemów uzbrojenia oraz potrzebę rozwijania autonomicznych systemów rakietowych i satelitarnych, aby zminimalizować ryzyko błędu ludzkiego.
Wspomniano o agentyzacji cyberprzestrzeni, czyli dążeniu do autonomii systemów w reagowaniu na incydenty. Zdementowano mit o istnieniu „czerwonego przycisku” do wyłączania systemów, który jest elementem dezinformacji.
Zaakcentowano konkurencyjność polskiego przemysłu i potencjał polskich inżynierów.
Sesja 4. Polski przemysł obronny – rozwój, eksport, kierunki współpracy międzynarodowej
Tematami podejmowanymi w trakcie sesji 4 były:
- potencjał kooperacyjny polskiego przemysłu obronnego,
- współpraca międzynarodowa,
- główne kierunki i modele współpracy z zagranicą,
- otwartość polskiej armii na współpracę z MŚP.
Wskazano na wzrost roli sektora prywatnego w sektorze zbrojeniowym oraz logistyki w systemie pozyskiwania sprzętu wojskowego na rzecz Sił Zbrojnych RP.
W tej obszernej sesji wspomniano, że czas wojny to wyzwanie dla polskiego przemysłu zbrojeniowego, a Polska w czasach PRL była jednym z 10 największych producentów broni na świecie. Zwrócono uwagę na rekordowe wydatki na obronność i politykę odstraszania jako strategię państw.
Ponieważ UE będzie wspierać potencjał narodowy i transgraniczny, polskie produkty, takie jak narzutki min i Pioruny, powinny być źródłem finansowym i napędowym dla PGZ.
Zaznaczono, że wojny wygrywa się logistyką, a polskie siły zbrojne muszą być wyposażone w nowoczesny i wydajny sprzęt, co wymaga współpracy między wieloma spółkami. Problemem jest brak dialogu i współpracy między polskimi firmami zbrojeniowymi, co ogranicza ich potencjał innowacyjny i produkcyjny, oraz stosunek jakości do ceny, aby polski sprzęt był atrakcyjny dla MON.
Podsumowano, że polski przemysł obronny potrzebuje wzmocnienia, dialog między Siłami Zbrojnymi RP a producentami powinien być intensywniejszy, a wzmożone zainteresowanie wzmocnieniem obronności w UE stwarza szansę na rozwój. Podkreślono również konieczność uniezależnienia się UE od sprzętu z USA ze względu na niejasną politykę Amerykanów oraz nieuniknioność współpracy międzynarodowej w pewnych obszarach technologicznych.
Podsumowanie
Konferencja NT 2025 stanowiła ważne wydarzenie, które pozwoliło na dogłębną analizę wyzwań i szans stojących przed polskim i europejskim sektorem obronnym w dynamicznie zmieniającym się środowisku międzynarodowym.
